افسردگي غير معمول يا آتيپيك

مجموعه: مشاوره خانواده

علائم و روش هاي درماني افسردگي غيرمعمول

افسردگي غير معمول يا افسردگي آتيپيك نوعي از انواع افسردگي است كه تظاهراتي كه بطور معمول در اختلال افسردگي مي بينيم را نشان نمي دهد. بطور كلي، اشخاص مبتلا به افسردگي غير معمول از علايم مشابه اختلال افسردگي ماژور يا عمده( MDD) رنج مي برند. اما در اين ميان يك فرق اساسي و مهم وجود دارد؛ واكنش پذيري خلقي. به عبارت ديگر، خلق شخص با وقوع اتفاقي مثبت ميتواند تغيير يافته و بهتر شود.

افسردگي آتيپيك يا غيرمعمول برعكس نامش غيرمعمول نيست؛ بلكه اتفاقا يكي از انواع افسردگي بسيار شايع است؛ ولي به باورِ بعضي كارشناسان، كم تر از شيوع واقعي آن مورد تشخيص و درمان قرار مي گيرد. به گفته ي دكتر هالاريس،« اين نوع افسردگي به اندازه ي افسردگي ماژور شناخته شده نيست.»

علايم افسردگي آتيپيك 

علايم افسردگي آتيپيك ميتواند از فردي به فرد ديگر تفاوت داشته باشد. علامت كليدي آن عبارت اند از:

- افسردگي هايي كه در جواب به وقايع خوب و اخبار مثبت افزايش پيدا مي كند.

- افزايش اشتهايي كه منجر به افزايش وزن گردد.

- تمايل زياد به خوابيدن، بيش از 10 ساعت در طول روز

- حس سنگيني و كرخي در بازوها و يا پاها كه حدود يك ساعت يا بيشتر در طول روز صورت بگيرد. احساسي كه متفاوت از خستگي است.

- حساسيت به ترد شدن يا انتقاد كه به را روابط فردي و اجتماعي و يا شغل شخص تأثير مي گذارد.

- بيخوابي 

- اختلال در خوردن مثل پراشتهايي عصبي( بوليميا bulimia)، تغذيه بيش از حد يا محدوديت غذايي بسيار زياد

- لاغري بدن و در عين حال احساس چاق بودن داشتن

- سردرد و ديگر دردها و مشكلات

دلايل افسردگي آتيپيك

دقيقا معلوم نيست كه چه چيزي سبب افسردگي غيرمعمول مي شود يا اين كه به چه دليل بعضي اشخاص داراي خصوصيت هاي گوناگون افسردگي هستند. افسردگي آتيپيك، اغلب در سال هاي نوجواني و پيش از انواع ديگر افسردگي آغاز مي شود و ميتواند دوره اي طولاني‌تر ( مزمن) داشته باشد.

همانند ساير انواع افسردگي، تركيبي از عوامل امكان دارد در شكل پذيري اين اختلال درگير باشند. اين عوامل عبارتند از:

تفاوت مغز:انتقال دهنده هاي عصبي، مواد شيميايي در مغز هستند كه سيگنال ها را به ديگر بخش هاي مغز و بدن حمل مي كنند. زماني كه مقدار اين ماده هاي شيميايي غير طبيعي يا كم باشد، عملكرد گيرنده هاي عصبي و سيستم عصبي تغيير نموده و منجر به افسردگي مي شود.

صفت هاي ارثي:افسردگي در افرادي كه بستگان نزديكشان هم چنين شرايطي را دارند، شايع است.

درمان افسردگي آتيپيك

هرچند مهار كننده هاي برداشت مجدد سروتونين و ساير داروهاي جديدتر اغلب به علت داشتن پروفايل اثرات جانبي كم تر مناسب بوده و جزء مورد هاي نخست براي درمان افسردگي هستند، ولي بيماران مبتلا به افسردگي آتيپيك به مهاركننده هاي مونوآمين اكسيداز( MAOIs) پاسخ بهتري مي دهند. برخس از داروهاي MAOIs رايج:

- فنلزين( نارديل)( Phenelzine( nardil

- ترانيل سيپرومين( پارات)( Tranylcypromine( parnate

- ايزوكاربوكسيد( مارپلان)( Isocarboxazid( marplan

- سلژيلين( امسام)( Selegiline( emsam

با اين وجود، امكان دارد كه ابتداً SSRIها به علت پتانسيل كني كه براي پيدايش عارضه هاي جانبي جدّي دارند يا به علت نداشتن محدوديت رژيم غذايي موجود براي MAOI ها تجويز شوند. به طورمثال ، براي جلوگيري از دوره و دوك هاي فشار خون بالا كه بطور بالقوه كشنده هستند، لازم است از مصرف غذاها و نوشيدني هاي داراي تيرامين در موقع استفاده از MAOI پرهيز كنيد.

روان درماني، يا صحبت درماني هم بخش مهمي از برنامه درماني افسردگي آتيپيك شمرده مي شود. از نظر علمي كاركرد مؤثر درمان شناختي- رفتاري( CBT) در درمان علايم افسردگي اثبات شده است.

CBT ميتواند به شخص در يادگيري و استفاده از مهارت هاي مقابله اي كمك كند تا بتواند استرس خود را بهتر مديريت، با افكار و احساسات منفي مقابله و ترس هاي خويش را مديريت كنيد. اين مهارت ها به خصوص زماني ميتوانند موثر واقع شوند كه شخص در انتظار آغاز درمانهاي ضد افسردگي باشد.

ديگر شيوه هاي روان درماني، يا صحبت درماني كه امكان دارد براي درمان افسردگي غير معمول مورد استفاده قرار گيرد عبارتند از:

- رفتار درماني

- درمان شناختي

- درمان رفتاري ديالكتيكي

- درمان فردي، گروهي و خانوادگي

- درمان بين فردي

روان درماني پويشي( Psychodynamic)

علاوه بر دارو و روان درماني، بعضي از مطالعات نخست اثرات مثبت گياهان و مكمل هايي را نشان مي دهد كه امكان دارد در بهبود علايم افسردگي كمك كننده باشند. از جمله روغن ماهي، گياه علف چاي( St. John’s Wort)، روغن ماهي، ۵- هيدوركسي تريپتوفان ۵- HTP و اسيدفوليك. چنانچه در حال استفاده مكمل هستيد، نخست با پزشك خويش مشورت كنيد. بعضي مكمل ها و گياهان دارويي ميتوانند با داروهاي مصرفي شما تداخل داشته باشند.

داروهاي ضد افسردگي تا حد زيادي كمك كننده خواهند بود. همچنين داروهاي مهاركننده هاي بازجذب سروتونين با نام مخفف اس اس آر آي( selective serotonin reuptake inhibitor) هم امكان دارد تجويز شوند.

علاوه بر اين گاهي نسل قديمي تر داروهاي ضد افسردگي موسوم به مهاركننده هاي مونوآمين اكسيداز( monoamine oxidase inhibitor) هم براي درمان اين نوع از افسردگي تجويز مي شود. روي اين دسته از داروها براي درمان افسردگي غير معمول تا به حال مطالعه هاي زيادي انجام شده است.

گردآوري: بخش روانشناسي