هم كودك و هم پدرومادر بايد اين نكته را بدانند كه كودكان با بزرگترها فرق ميكنند و با بزرگشدن اين تفاوتها كم ميشود. زيرا پايه رشد در نابرابري است.
دو فاكتور در كاهش اين فاصله دخيل است: ۱- افزايش سن كودك ۲- مسئوليتپذيري كودك. يعني كودك با افزايش سن، مسئوليتهايش بيشتر شده و به تناسب بالارفتن مسئوليت، آزاديهاي او نيز افزايش مييابد و فاصلهاش با والدين كم و كمتر ميشود. زمانيكه صددرصد مسئوليت به دوش او محول شد با والدين برابر ميشود.
كودك شما نبايد نفر اول خانواده باشد. كودك دايما تلاش ميكند افسار زندگي را از شما بربايد. هيچگاه به او چنين اجازهاي را ندهيد. در عوض در بازي به او اجازه دهيد تصميم گيرنده اصلي باشد.
«هماهنگي پدر و مادر»، لازمه تربيت كودك است. به ياد داشته باشيد كه كودك شما «آينه» تمام نماي رفتار شماست. كودكان آنگونه رفتار ميكنند كه ميآموزند. درواقع فرزندان ما همانگونه ميشوند كه ما هستيم.
سه قانون بسيار مهم كه بايد كودك آنها را رعايت كند: ۱. «زدن»، «گازگرفتن» و «پرتابكردن» در هر حالتي ممنوع است ۲. زمان مشخص خواب ۳. بستن كمربند در خودرو(فرقي نميكند جلو يا عقب)
اين قوانين را بارها و بارها براي كودك توضيح دهيد به ياد داشته باشيد وظيفه پدر و مادر، پرورش كودك است نه فرمان صادر كردن و دستور دادن! پدرومادر در طول روز فقط تعداد محدودي كارت «نه» در اختيار دارند. موقعيتي را در خانه بهوجود آوريد كه دايما مجبور نباشيد به كودك «نه» يا «نكن» بگوييد. كودكان موجودات فراموشكاري هستند، قوانين را هر از چند گاهي برايشان مرور كنيد. اجراي قانون از خود قانون مهمتر است در ضمن قوانين مربوط به خانه مادربزرگ و پدربزرگ ارتباطي با خانه ما ندارد. پيش از انجام هر كاري ابتدا كودك را براي آن كار آماده كنيد. كودكان تحمل تغييرات آني را ندارند. آينده كودك، امروز است. خوشبختي و سلامت رواني كودك در آينده بستگي به رفتار درست و خوب امروز ما دارد.
تفاوت پاداش و رشوه را هميشه به ياد داشته باشيد: پاداش، هديه ايست كه بعد از انجام عمل مثبت كودك به او داده ميشود. (سازنده) رشوه، هديه ايست كه قبل از عمل انجام نشده به كودك داده ميشود. (مخرب) اين جملهها را روزانه دهها بار به كودك خود بگوييد: «به تو افتخار ميكنم»، «دوستت دارم»، «تو پسر يا دختر خوبي هستي» و «من هميشه مراقب تو هستم». اين جملات را در هفته حداقل يكبار (در موقعيتهاي پيش آمده) به كودك خود بگوييد: «معذرت ميخواهم»، «من بلد نيستم»، «اشتباه كردم»، «نميدانم» و همچنين سوالات كودك را به سرعت پاسخ ندهيد. سعي كنيد آنها را به چالش بكشيد: «نظر تو چيه؟...»، «توچي فكر ميكني؟...» و...
اين جملهها را هيچگاه به زبان نياوريد: «دوستت ندارم»، «تو پسر يا دختر بدي هستي»، «من ديگرمامان يا باباي تو نيستم»، «من تو را ترك ميكنم»، «واي به حالت!» و «ديگه بزرگ شدي اين كارها زشته!»
كودك درك درستي از مفهوم مرگ ندارد از بهكار بردن جملههايي كه تكيه كلام بزرگترها هستند و مفهوم مرگ در آنها بهكار رفته، بپرهيزيد. مثلا: «برات ميميرم»، «الهي بميرم»، «تو منو كشتي»، «آخرش از دستت دق ميكنم و ميميرم» و... اين جملات را جلو كودك براي ديگران هم بهكار نبريد. كودك فرق بين شوخي، جدي و اصطلاحات غلو شده را نميداند. مادري كه به همسر خود ميگويد «تو آخر با اين كارهات منو ميكشي» كودك احساس ميكند پدر قصد كشتن مادر را دارد و احساس ناامني او را به مادر ميچسباند و از ترس اينكه نكند پدرش، مادر را بكشد حاضر به جدا شدن از مادر نيست.
دوستداشتن تنها و تنها «سه» ابزار بيشتر ندارد: ۱. گفتن جمله دوستت دارم ۲. نگاه چشم در چشم ۳. نوازش با دست سعي نكنيد با استفاده از ابزارهايي مانند خريدن اسباببازي يا خوراكي پيام دوستداشتن را به كودك بدهيد. براي دوستداشتن، شرط نگذاريد. هيچگاه به كودك نگوييد به شرط فلان دوستت دارم. دوست داشتن پدر و مادر به فرزندشان بيقيدوشرط بايد باشد.
اگر به خاطر رفتار نامناسب كودكتان واقعا عصباني شويد، خودتان را به سن آن كودك تنزل دادهايد. «كار بدكردن» با «بد بودن» متفاوت است. هنگاميكه كودكتان عمل بدي را انجام ميدهد بايد به او بگوييد كه تو پسر يا دختر خوبي هستي ولي اين كار تو كار بدي بود.
به ياد داشته باشيد پاداشي كه به كودك ميدهيد حق پس گرفتن آن را نداريد. در دستور دادن صرفهجويي كنيم. از دستورهاي كلي مانند: مواظبباش، عجلهكن، مراقبباش و... بپرهيزيم. دستورها نبايد بهصورت پشت سرهم، بدون اينكه به كودك فرصت انجام آن را بدهيم، باشند. همچنين در فرماندادن به كودك از جملههاي امري استفاده كنيد نه جملات سوالي. بهتر است ايستاده به كودك فرمان ندهيد. بنشينيد، همسطح كودك شويد و به او پيغام دهيد. منبع:سلامت نيوز