روزنامه خراسان -مصطفي قاسميان: كمتر از ۱۰ روز ديگر ماه محرم آغاز خواهد شد و به اقتضاي ايام عزاي سيدالشهدا (ع) حالوهواي آنتن تلويزيون تغيير خواهد كرد. برنامههاي طنز و برخي از عناوين ديگر از جدول پخش شبكهها خارج ميشود؛ از جمله سريالهاي طنز و همچنين چند برنامه برند آخرشب شبكه نسيم. از سوي مقابل برنامههايي كه مناسب اين ايام باشد، به جدول پخش اضافه ميشود. پرسش اصلي اين جاست كه آيا در عرصه سريالهاي تلويزيوني، عناوين قابل قبولي در حد اهميت اين ماه ساخته شده است؟
تكيه بيش از حد به مختار
در سالهاي اخير علاوه بر پخش چندين باره سريال «مختارنامه»، از اين مجموعه نماهنگها و تلهفيلمهايي مشتق شده كه در مناسبتهاي مختلف و لابه لاي ديگر برنامهها، روي آنتن رفته است
اين علاوه بر پخش «مختارنامه» از شبكههاي يك، ۴، قرآن، آيفيلم، تماشا و شبكههاي استاني است. اگرچه بارها گفته شده كه كيفيت ساخت اين مجموعه، آن را در تراز بسيار بالايي قرار داده و همچنين مغناطيس قيام سيدالشهدا (ع) باعث شده كه بازپخشهاي فراوان اين سريال، سبب دلزدگي مخاطب نشود، اما به هر حال نياز به توليدات تازه نيازي انكارناشدني است.
تنها ۲ سريال
با وجود اين كه تلويزيون نسبت به سينما، عملكرد بهتري درباره بازنمايي نمايشي وقايع سال ۶۱ هجري و اتفاقات قبل و بعد آن داشته، اما به هيچ وجه اين عملكرد متناسب با اهميت واقعه عاشورا در فرهنگ آييني كشور نبوده است. به خصوص با توجه به اين كه عملاً همهساله دو ماه معادل يكششم كل سال، همه فضاي كشور تحتتأثير ايام عزاداري امام حسين (ع) است. آن چه در اختيار داريم، دو سريال «مختارنامه» و «معصوميت از دست رفته» است كه به متن اين حادثه سترگ و چند سريال ريز و درشت ديگر از جمله «شب دهم» است كه به تأثير آن بر فرهنگ و تاريخ ايران ميپردازد.
آثاري كه به وضوح، ناچيز است. در نتيجه، چند سالي هست كه موج شوخيها با پخش چندين باره سريال «مختارنامه» از شبكههاي مختلف به خصوص آيفيلم در فضاي مجازي زياد شنيده ميشود. اين شوخيها چندان دور از واقعيت نيست و عملاً شاخصترين برنامهاي كه در اين زمان، جدول پخش تلويزيون را غني ميكند، همين سريال است.
هزينه دليل اصلي نيست
بيترديد يكي از دلايلي كه ميتوان براي اين كمكاري برشمرد، هزينه بالاي توليد آثار تصويري درباره تاريخ صدر اسلام است كه شامل مواردي، چون دكورهاي عظيم و سياهيلشكرهاي فراوان ميشود. همين سريال «مختارنامه»، هزينهاي ۲۰ ميليارد توماني روي دست صداوسيما گذاشته است. اگر بازپخشهاي فراوان اين سريال و استفادهاي را كه صداوسيما از آن كرده، محاسبه كنيم، به نظر ميرسد اين مجموعه واقعاً اثر پرهزينهاي نبوده است. اين در حالي است كه برخي قالبهاي ارزان ديگر از جمله تلهتئاتر نيز وجود دارد كه مورد اقبال مديران صداوسيما نيست، در صورتي كه ميتواند خلأ توليدات تصويري درباره عاشورا را حداقل در كوتاهمدت تا حد زيادي مرتفع سازد.
از سوي ديگر، آيا نميتوان آنقدر كه در سالهاي اخير درباره بازنمايي نمايشي تاريخ معاصر كشورمان تلاش شده، براي تاريخ صدر اسلام نيز توليد كرد؟ اين در حالي است كه عمده سريالسازان معتقدند توليد اثر تصويري درباره تاريخ معاصر، نسبت به تاريخ صدر اسلام سختتر و پرهزينهتر است، زيرا بسياري از مخاطبان، ۳-۴ دهه قبل را به خوبي به خاطر دارند. به نظر ميرسد توليد آثار تصويري درباره حادثه عظيم عاشورا، نيازمند تحرك بيشتري از سوي گروههاي فيلم و سريال و همچنين سيما فيلم است.
مختارنامه
بيشك «مختارنامه» داود ميرباقري پرتكرارترين سريالي است كه از تلويزيون پخش شدهاست. «مختارنامه» به تهيه كنندگي محمود فلاح و كارگرداني داوود ميرباقري محصول سيمافيلم است كه توليد آن سال ۸۳ آغاز شد و تا تيرماه ۸۸ ادامه پيدا كرد.
نبودن جمشيد هاشمپور دريكي از ماندگارترين سريالهاي ساختهشده همهسالهاي فعاليت تلويزيون شايد بزرگترين حسرت اين بازيگر شناختهشده باشد.قرار بود «مختار» سريال ميرباقري، جمشيد هاشمپور باشد، اما عواملي دستبهدست هم دادند تا او قيد حضور در «مختارنامه» را بزند و در عوض فريبرز عربنيا ايفاگر آن نقش شود.
سريال «مختارنامه» روايتگر زندگي يكي از شخصيتهاي بزرگ تاريخ شيعه، مختار بن ابوعبيده ثقفي است كه پس از واقعه جانسوز عاشورا به خونخواهي حضرت سيدالشهدا (ع) برخاست و در سال ۶۶هجري قيام خود را آشكار كرد و موفق شد بر دشمنان اهلبيت غلبه يافته و اكثر قريب بهاتفاق كساني را كه در واقعه عاشورا دست داشتند به سزاي اعمال زشتشان برساند.
اين سريال فروردين سال ١٣٨٣ در احمدآباد مستوفي كليد خورد و ساخت اين مجموعه علاوه بر دكورهاي اين لوكيشن، در ورامين، آبادان، شاهرود و شهرك سينمايي دفاع مقدس با تصوير قريب به ٢٠٠ لوكيشن داخلي و خارجي انجام شد. هزينه ساخت سريال «مختارنامه» كه در چهل قسمت ۶۰ دقيقهاي توليد شده، از سوي داوود ميرباقري ۲۰ ميليارد تومان اعلام شده است.
غير از عربنيا بازيگران شناختهشدهاي همچون انوشيروان ارجمند، ژاله علو، ابراهيمآبادي، گوهر خيرانديش، فريبا كوثري، شهرام حقيقت دوست، الهام حميدي، حديث فولادوند، رضا رويگري، نسرين مقانلو، آهو خردمند، مهدي فخيمزاده، رضا كيانيان، ويشكا آسايش، مرحوم داوود رشيدي، امين زندگاني، فرهاد اصلاني، فرخ نعمتي، پرويز پورحسيني، بهنوش طباطبايي و محمد صادقي هم در اين سريال به ايفاي نقش پرداختند.
|