استرس و اضطراب چيست؟

مجموعه: مشاوره خانواده

استرس و اضطراب

اغلب افراد هرازگاهي استرس و اضطراب را تجربه مي‌كنند. استرس در واقع، فشاري است كه شما در ذهن يا بدن خود احساس مي كنيد. وقتي چندين فشار بر فرد تحميل شود، ممكن است احساس استرس كند. احساس استرس مي‌تواند ناشي از رويدادهايي باشد كه باعث ايجاد احساس نااميدي يا بي قراري در شما مي شود. اضطراب، در واقع يك حس ترس، نگراني، يا ناراحتي است. اضطراب مي‌تواند واكنشي به استرس باشد، يا اينكه مي‌تواند در افرادي رخ دهد كه قادر به تشخيص عوامل استرس زا در زندگي خود نيستند.

البته استرس و اضطراب هميشه چيز بدي نيست. استرس و اضطراب در كوتاه‌مدت، مي‌تواند به شما كمك كند تا بر يك چالش يا موقعيت خطرناك غلبه كنيد. مثال‌هايي از استرس و اضطراب روزمره شامل نگراني براي پيدا كردن شغل، احساس اضطراب قبل از يك امتحان مهم و يا دست‌پاچه شدن در وضعيت‌هاي اجتماعي خاص است. اگر ما كمي اضطراب نداشته باشيم، ممكن است انگيزه اي براي انجام كارهايي كه بايد انجام دهيم نيز نداشته باشيم (براي مثال، مطالعه براي يك امتحان مهم). 

با اين حال، اگر استرس و اضطراب باعث اختلال زندگي روزمره شما شود، ممكن است نشان دهنده ي مساله اي  جدي‌تر باشد. اگر به خاطر ترس‌هاي غيرمنطقي، از قرار گرفتن در برخي موقعيت ها پرهيز مي كنيد، يا دائما نگران هستيد، و يا هفته ها بعد از يك اتفاق، هنوز در مورد آن اضطراب داريد، زمان آن رسيده است كه به دنبال يك روانشناس خوب و معروف براي حل اين مشكل باشيد.

استرس و اضطراب چه حسي دارد؟

استرس و اضطراب مي‌تواند هم علائم فيزيكي و هم روان‌شناختي ايجاد كند. هر كس به گونه متفاوتي استرس و اضطراب را تجربه مي‌كنند. علايم فيزيكي متداول عبارتند از:

• دل‌درد

• تنش عضلاني

• سردرد

• تنفس سريع

• ضربان قلب سريع

• تعرق

• لرز

• سرگيجه

• ادرار مكرر

• تغيير در اشتها

• مشكل خواب

• اسهال

• خستگي

استرس و اضطراب علاوه بر علائم فيزيكي، مي‌تواند علائم رواني يا عاطفي هم ايجاد كند. اين علائم مي‌تواند شامل موارد زير باشد:

• دلشوره 

• هراس و عصبي بودن، به خصوص در محيط‌هاي اجتماعي

• مشكل در داشتن تمركز

• عصبانيت غيرمنطقي

• بيقراري

افرادي كه براي مدت طولاني دچار استرس و اضطراب هستند، ممكن است دچار مشكلاتي در سلامت كلي‌شان شوند. اين افراد بيشتر از ديگران مستعد ابتلا به بيماري‌هاي قلبي، فشار خون بالا، ديابت و حتي افسردگي و اختلال هراس (پانيك) هستند.

چه چيزي باعث استرس و اضطراب مي‌شود؟

اغلب افراد هر از گاهي دچار استرس و اضطراب مي‌شوند. استرس و اضطراب معمولا بعد از اتفاقات خاص زندگي ايجاد مي‌شوند، و موقتي هستند.

1: علل شايع

عوامل رايج استرس زا عبارتند از:

• تغيير مكان زندگي

• مدرسه يا كار جديد

• ابتلا به بيماري يا جراحت و آسيب

• بيمار شدن يا آسيب ديدن دوستان يا اعضا خانواده 

• مرگ يكي از اعضاي خانواده يا يكي از دوستان

• ازدواج

• بچه‌دار شدن

2: برخي دارو ها و مواد مخدر

داروهايي كه حاوي محرك‌ها هستند، ممكن است علائم استرس و اضطراب را بدتر كنند. استفاده منظم از كافئين، مواد مخدر غير قانوني مانند كوكائين، و حتي الكل نيز مي‌تواند علائم استرس و اضطراب را بدتر كند.

داروهاي تجويز شده‌اي كه ممكن است باعث بدتر شدن علائم شوند، عبارتند از:

• داروهاي تيروئيد

• اسپري هاي استنشاقي آسم

• قرص رژيم غذايي

3: اختلالات مربوط به استرس و اضطراب

استرس و اضطرابي كه مكررا اتفاق مي‌افتد و يا به نظر مي رسد كه به دليل عوامل استرس زا نيست، ممكن است نشانه‌ي اختلال اضطراب باشد. حدود ۴۰ ميليون آمريكايي به نوعي از اختلال اضطراب دچار هستند. 

افراد مبتلا به اين اختلالات، ممكن است در زندگي روزمره‌شان و براي مدت طولاني، دچار اضطراب و استرس باشند. اين اختلالات شامل موارد زير هستند:

• اختلال اضطراب فراگير (GAD) كه اختلال اضطراب رايج است كه مشخصه ي بارز آن، نگراني غيرقابل‌كنترل است. گاها مردم نگران اتفاقات بدي هستند كه براي آن‌ها يا عزيزانشان اتفاق مي‌افتد، در موارد ديگر از اين اختلال، ممكن است حتي افراد نتوانند هيچ منشاء اي براي نگراني خود پيدا كنند. 

• اختلال هراس به وضعيتي گفته مي شود كه باعث حملات هراس يا پانيك مي‌شود. و فرد لحظاتي را با ترس شديد همراه با تپش قلب، تنگي نفس و دلشوره مي گذراند. 

• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شرايطي است كه فرد بعد از يك تجربه آسيب زننده، دچار يادآوري حادثه يا اضطراب تجربه مي كند.

• اضطراب اجتماعي شرايطي است كه در آن فرد در موقعيت تعامل با ديگران، دچار احساس اضطراب شديد مي‌شود. 

• اختلال وسواس فكري عملي به شرايطي گفته مي شود كه باعث ايجاد افكار تكرار شونده يا احساس اضطرار و اجبار براي تكميل يك عادت يا برخي تشريفات مي شود. مانند شستشوي مكرر دست يا چك كردن بيش از حد و آييني قفل در. 

عوامل استرس زا

چه زمان بايد به دنبال كمك باشيم؟

اگر به آسيب زدن به خودتان يا ديگران فكر مي‌كنيد، بايد فورا به دنبال كمك پزشكي باشيد. استرس و اضطراب، مشكلات قابل‌ درماني هستند.راه حل‌ها، استراتژي‌ها‌ و درمان‌هاي بسياري وجود دارند كه مي‌توانند به حل اين مشكلات كمك كنند. اگر نمي‌توانيد نگراني خود را كنترل كنيد و استرس بر زندگي روزمره شما تاثير گذاشته است، با روانشناس در مورد روش‌هاي مديريت استرس و اضطراب صحبت كنيد.

تكنيك هاي مديريت استرس و اضطراب

طبيعي است كه هرازگاهي استرس و اضطراب را تجربه كنيد.استراتژي‌هايي وجود دارد كه مي‌توانيد براي مديريت استرس و اضطراب خود از آنها استفاده كنيد. گام اول اين است كه به نحوه ي واكنش بدن و ذهن تان به شرايط استرس زا و اضطراب آور توجه كنيد. پس از اين آگاهي، در دفعات بعدي كه يك تجربه استرس زا را تجربه مي كنيد، قادر خواهيد بود كه عكس‌العمل خود را پيش‌بيني كنيد. و در نتيجه، آن تجربه استرس زا ممكن است اختلال كمتري در زندگي تان ايجاد كند.

1: مديريت استرس و اضطراب روزمره

برخي تغييرات در سبك زندگي، مي‌تواند به كاهش علايم استرس و اضطراب كمك كند. از اين روش‌ها مي توان در كنار درمان‌هاي پزشكي و روانشناسي براي اضطراب استفاده كرد. تكنيك هاي كاهش استرس و اضطراب عبارتند از:

• رژِيم غذايي متعادل و سالم

• محدود كردن مصرف كافئين و الكل

• خواب كافي

• ورزش منظم

• مراقبه (مديتيشن)

• برنامه‌ريزي براي تفريح

• ياداشت كردن منظم احساسات تان 

• تمرين تنفس عميق

• شناسايي عوامل تحريك كننده استرس

• صحبت با يك دوست

در مورد تمايل به استفاده از مواد مخدر يا الكل به عنوان راهي براي مقابله با استرس و اضطراب، بسيار هشيار باشيد. اين اتفاق مي‌تواند منجر به سوء مصرف مواد جدي شود كه مي‌تواند باعث بدتر شدن استرس و اضطراب شود.

2: دريافت كمك تخصصي براي استرس و اضطراب

راه‌هاي زيادي براي درمان استرس و اضطراب وجود دارد. اگر احساس مي‌كنيد كه قادر به كنار آمدن با استرس و اضطراب تان نيستيد، پزشك تان مي تواند شما را به روانشناس يا روانپزشك ارجاع دهد. آن‌ها ممكن است از روان‌درماني، كه به آن گفتار درماني هم گفته مي شود، براي كمك به شما براي كنار آمدن با استرس و اضطراب تان استفاده كنند. درمانگر شما همچنين ممكن است براي مديريت استرس، روش هاي تمدد اعصاب را به شما آموزش دهد.

2-1: درمان رفتاري شناختي (CBT) يك روش رايج و موثر براي مديريت اضطراب است. اين نوع از درمان به شما آموزش مي‌دهد تا افكار و رفتارهاي اضطراب آور را تشخيص دهيد و آن‌ها را به افكار مثبت تري تبديل كنيد.

2-2: مواجهه درماني و حساسيت زدايي منظم مي‌تواند در درمان فوبياها (ترس هاي مرضي مانند ترس شديد از مار يا هراس از قرار گرفتن در موقعيت هاي دربسته مانند آسانسور) موثر باشد. اين درمان ها شامل مواجهه تدريجي با محرك اضطراب زا است كه به مديريت احساس ترس شما كمك مي كند.

3: داروها

پزشك شما هم چنين ممكن است داروهايي را براي درمان اختلال اضطراب تشخيص داده و تجويز كند. اين موارد ممكن است شامل دسته ي دارويي بازدارنده‌هاي انتخابي بازجذب سروتونين (SSRIs) مانند سرتالين (زولافت) يا پاروكستين (پاكسيل) باشد. گاهي اوقات پزشكان از داروهاي ضد اضطراب (بنزوديازپين ها) مانند ديازپام (واليوم) يا لورازپام (آتيوان) استفاده مي‌كنند، اما اين داروها عموما به دليل خطر اعتياد، براي مدت كوتاهي استفاده مي شود.

چشم‌انداز بلند مدت براي استرس و اضطراب چيست؟

مقابله با استرس و اضطراب مي‌تواند حقيقتا ناخوشايند باشد. استرس و اضطراب درمان نشده در طولاني مدت، همچنين مي‌تواند اثرات منفي بر سلامت فيزيكي شما داشته باشد. هرچند استرس و اضطراب به مقادير كم در زندگي طبيعي است و نبايد باعث نگراني شود، اما مهم است كه تشخيص دهيد چه زماني، استرس باعث ايجاد عواقب منفي در زندگي شما مي‌شود. اگر احساس مي‌كنيد استرس و اضطراب شما غيرقابل‌كنترل شده است، به دنبال كمك حرفه‌اي باشيد و يا از ديگران بخواهيد كه به شما كمك كنند تا حمايتي كه نياز داريد را پيدا كنيد.

 بر زندگي ديگران تاثير بگذار